Gümrük tarife istatistik pozisyonu (GTİP), malların gümrük vergilerini ve çeşitli dış ticaret önlemlerini belirlemek için kullanılan bir sınıflandırma sistemidir. Bu kodlar, Türkiye'de ithalat ve ihracat işlemleri sırasında malın türüne göre gümrük vergilerinin ve ticaret önlemlerinin doğru şekilde uygulanmasını sağlamak amacıyla kullanılır.
GTİP Kodlarının Önemi
GTİP kodlarının doğru belirlenmesi, gümrük işlemleri sırasında karşılaşılacak maliyetler ve uyulması gereken düzenlemeler açısından kritik öneme sahiptir. Yanlış sınıflandırma, gümrük vergilerinin hatalı hesaplanmasına, cezalarla karşılaşılmasına veya malın gümrükte bekletilmesine neden olabilir.
Sınıflandırma Mevzuatı
GTİP kodları, uluslararası kabul görmüş Harmonize Sistem (HS) ve Avrupa Birliği'nin Kombine Nomanklatürü (CN) esas alınarak belirlenir. Türkiye, Avrupa Birliği ile olan gümrük birliği çerçevesinde bu kodlara uyum sağlamaktadır. Bu bağlamda, ilgili mevzuatlar şunlardır:
- Gümrük Tarife Cetveli: Her yıl yenilenen bu cetvel, dört sütunlu olup; GTİP kodları, eşya tanımları, ek birim ve geleneksel vergi oranlarını içerir.
- Harmonize Sistem Açıklayıcı Notları: Malların hangi sınıflara dahil edileceği konusunda detaylı bilgi sunar.
- Kombine Nomanklatür Açıklayıcı Notları: Avrupa Birliği'nin tarifesine göre malların nasıl sınıflandırılacağını açıklar.
GTİP Kodu Nasıl Belirlenir?
GTİP kodunun doğru belirlenmesi teknik bilgi gerektirir. İthalat veya ihracat işlemlerini ilk kez gerçekleştirecekler için bir gümrük müşavirinden destek almak faydalı olacaktır. Bu süreçte dikkat edilmesi gereken bazı hususlar şunlardır:
- Malın üretildiği maddeye göre sınıflandırma (GTİP 1-83)
- Malın fonksiyonuna göre sınıflandırma (GTİP 84-96)
GTİP Kodları ve Örnekleri
Bazı yaygın ürünler ve GTİP kodları aşağıdaki gibidir:
- Kola: 2202.10
- Sigara: 2402.20
- Aşılar: 3002.10
- Tablet Bilgisayar: 8471.30
- Cep Telefonu: 8517.12
Bağlayıcı Tarife Bilgisi (BTI)
BTI, malın GTİP kodunun bağlayıcı bir şekilde belirlenmesi için kullanılan bir sistemdir. Türkiye'de gümrük idareleri tarafından verilir ve 6 yıl süreyle geçerlidir. BTI'lar, ticaret bakanlığının web sitesi üzerinden erişilebilir ve bu bilgi, uluslararası ticarette hukuki kesinlik sağlar.
Sonuç
GTİP kodları, uluslararası ticaretin düzenlenmesinde kritik bir rol oynamaktadır. Doğru GTİP kodunun belirlenmesi, gümrük işlemlerinin sorunsuz ve etkin bir şekilde yürütülmesini sağlar. Bu nedenle, ithalat ve ihracat işlemleri gerçekleştirilmeden önce gerekli bilgilerin toplanması ve gerekirse bir uzmandan destek alınması büyük önem taşır.